Specerijen kunnen het verschil maken tussen een gewone maaltijd en een spectaculaire gerecht. Het is daarom altijd handig om je kruidenkast aangevuld te houden. Er bestaan losse kruiden, maar ook heel wat kruidenmengsels. Denk aan garam masala en ras el hanout. Ze zijn essentieel voor het creëren van kenmerkende smaken van sommige recepten en spelen een belangrijke rol in culinaire tradities over de hele wereld.
Za'atar
Deze kruidenmengeling is vooral populair in het Midden-Oosten en wordt meestal gemaakt van gedroogde tijm, oregano, sumak, sesamzaad, karwij, marjolein en dille. De combinatie van kruiden heeft een aardse, pittige en nootachtige smaak die bij verschillende gerechten past.
Als topping voor een salade of een dip, het geeft onmiddellijk een speciale extra exotische touch. Verder is het heerlijk bij gegrilde groenten, vis of vlees. Je kan het ook gebruiken als mengsel met olijfolie als marinade.
Ras el hanout
Dit kruidenmengsel komt oorspronkelijk uit Marokko, Tunesië en Algerije. De naam betekent ‘het beste van de winkel’, de samenstelling varieert dus wel eens van plaats tot plaats, maar meestal betreft het een combinatie van zwarte peper, witte peper, kaneel, nootmuskaat, piment, anijs kruidnagel, gember, komijn, koriander, cayennepeper, kurkuma en sumak.
De smaak is mooi rond met warme en licht zoete tonen van nootmuskaat, kaneel en kruidnagel. Uiteraard wordt het vaak gebruikt in tajine en couscous maar het past verder prima bij kip en lamsvlees, marinades, dips of bij gestoofde groenteschotels.
Garam Masala
Dit warme en aromatisch kruidenmengsel komt oorspronkelijk uit India. Garam betekent ‘heet’ terwijl masala ‘mengsel’ betekent. Maar dat wil niet zeggen dat Garam Masala hartstikke pittig is. Het refereert eerder naar het gebruik in de Ayurveda waar het wordt voorgeschreven omwille van de ‘verwarmende’ eigenschappen.
Het zou de spijsvertering een boost geven en het metabolisme verhogen. Het bevat onder andere kaneel, mosterdzaad, komijn, kruidnagel, korianderzaad, kardemom en nootmuskaat. Je gebruikt het best bij stoofschotels, curry's of in marinades om een extra diepe smaak aan het gerecht toe te voegen. Denk aan kip tikka masala, dahl, lekkere rijstgerechten en tandoori kip.
Vijfkruidenpoeder
Vijfkruidenpoeder of five-spice is een Chinees kruidenmengsel dat bestaat uit vijf specerijen: kaneel, venkelzaad, kruidnagel, Sichuan peperkorrels en steranijs, verwijzend naar de vijf smaken die in het kruidenmengsel vertegenwoordigd zijn: zoet, zout, bitter, zuur en umami.
Ze werken harmonieus samen om een kenmerkende smaak te creëren die typisch is voor veel klassieke recepten zoals peking eend en andere vlees en gevogelte gerechten. Het past ook goed bij koolgroenten en in marinades. Wees voorzichtig bij het gebruik, want de smaak is intens.
Provençaalse kruiden
Provençaalse kruiden worden ook wel herbes de Provence genoemd. Het is een mengsel van gedroogde kruiden zoals je die vindt in de Provence. Het bevat vaak bonenkruid, marjolein, rozemarijn, venkelzaad, basilicum, tijm en zelfs lavendelbloemen.
Het werkt prachtig om extra smaak te geven aan gegrilde gerechten met vis en vlees, maar ook aan groenten en stoofschotels, je pastasaus, gebakken aardappeltjes of op je zelfgemaakte pizza.
Furikake
Deze Japanse kruidenmix wordt vaak gebruikt als topping op rijst, noedels, groente of vis. Het bestaat meestal uit vlokken van gedroogde bonito (een soort tonijn), zeewier, geroosterde sesamzaadjes en zout. De smaak is hartig, umami en lichtzoet tot ziltig. Furikake is niet alleen erg lekker, maar ook voedzaam en gezond. Het bevat vitamines en mineralen zoals calcium, ijzer en vitamine B12.
Vadouvan
Vadouvan komt oorspronkelijk van de oostkust van India. Vadouvan gaat daar onder de naam vadagam. In Europa kennen we het onder de Franse naam Vadouvan omwille van de Fransen die daar tot 1954 aanwezig waren. Via die weg is de vadagam als vadouvan in de Europese keuken terecht gekomen. Vadouvan heeft een complex en enigszins zoetig aroma als je er aan ruikt. Het is een kerriemengsel waarin de geur van ui, mosterdzaad, curryblaadjes, komijn en fenegriek te herkennen zijn. Verder bevat het ook rozenblaadjes en gebroken chilli. De smaak is warm, subtiel pittig, iets zoetig en rokerig. Vadouvan wordt vaak gecombineerd met vis, maar past zeker ook subtiel bij vlees of gebakken cantharellen, geroosterde groenten of aardappels in de oven. Een heel delicate combinatie maak je met kreeft, probeer het gerust met de feestdagen eens uit.
Speculaaskruiden
Deze lijkt misschien minder exotisch dan de anderen in het lijstje, maar hij behoort tot ons gastronomisch erfgoed en hij verdient een plaatsje in je kruidenkastje. De samenstelling van dit warme en kruidig mengsel kan variëren, maar bevat voornamelijk kaneel, nootmuskaat, gember, kardemom en peper.
Het wordt uiteraard gebruikt voor lekkere koekjes, maar je geeft er ook een cosy toets mee aan je yoghurt of je overnight oats. Of doe er wat van in je smoothies met melk. Gezelligheid alom!