Een simpele vertaalfout leidde ertoe dat de cocktailwereld vergat dat de eerste cocktails eigenlijk niet met gin, maar met jenever werden gemaakt. Het oudste jeneverhuis ter wereld van Lucas Bols wil dit terug onder de aandacht brengen. Ivar de Lange, Global Education Manager te Lucas Bols, vertelt ons hoe het allemaal begon en geeft je enkele cocktailrecepten om thuis mee aan de slag te gaan.
“Cocktails zijn veel ouder dan het woord zelf ”, vertelt Ivar. “Dranken als jenever en likeuren werden vroeger vooral gedronken omwille van medicinale redenen en ze werden gemixt om de ruwheid van de dranken te maskeren. Lucas Bols begon al in 1575 met het maken van likeuren. De eerste smaken waren anijs en sinaasappel. Daarna volgden dranken die vooral gedronken werden op speciale gelegenheden of bij specifieke kwaaltjes. Die hadden gekke namen als ‘bruidstranen’ en ‘hansje in de kelder’. In 1664 kwam daar jenever bij, een drank waar jeneverbessen aan werden toegevoegd.”
“De eerste definitie van het woord cocktail vinden we in 1806 in de Verenigde Staten. Je moet weten dat Nederland toen heel veel jenever exporteerde en dat het wel zes keer zo veel gedronken werd als gin. Een van de eerste cocktailrecepten van de cocktail zoals we die nu kennen, is dus ook met jenever. Of Holland gin, zoals de Amerikanen het noemden. Dat was natuurlijk een vertaalfout. Ik zeg soms gekscherend dat gin eigenlijk ‘English jenever’ zou moeten heten.”
De allereerste cocktail
Een van de eerste gedocumenteerde cocktailrecepten is dat van de holland gin cocktail. “Je kan het zien als de voorloper van de old fashioned. Het recept bestond uit jenever, suiker, angosturabitters en water. Later, in 1862, werd het eerste cocktailboek geschreven. In The Bartender’s Guide gebruikt Jerry Thomas vier basisdranken: rum, brandy, whisky en Holland gin. Een op de vier recepturen werd dus met jenever gemaakt.”
Als jenever zo belangrijk is in de cocktailgeschiedenis, hoe is het dan zo in de vergetelheid geraakt? Ivar legt uit: “Het is een ongelukkige samenloop van omstandigheden die ervoor zorgde dat we lange tijd vergaten wat de rol van jenever was in de mixologie. Enerzijds had je de drooglegging in Amerika tussen 1920 en 1933. De volledige export van jenever naar
het land van de vrijheid was op slag verdwenen. Anderzijds had je de twee wereldoorlogen. Die zorgden in Europa voor een groot graantekort. Door de schaarste ging al het graan naar het maken van brood en werd de productie van jenever iets uitzonderlijk. Als het al gemaakt werd, was het vooral voor lokaal gebruik.”
Heropleving
Even leek het of de mixologie jenever voorgoed achter zich had gelaten, maar dankzij enkele vlijtige bartenders en powerhouse Bols is de drank aan een heropleving bezig. Dat ziet ook Ivar. “Ik heb het geluk om voor mijn werk cocktailbars over de hele wereld te mogen bezoeken. Je kan zien hoe bartenders de laatste jaren steeds meer in de cocktailgeschiedenis duiken, en wie dat doet stoot uiteindelijk steeds weer op jenever. Daarom heeft een bartender die zichzelf serieus neemt, zo goed als altijd een fles jenever achter zijn bar staan om klassieke cocktails te kunnen maken. Ook de grote gintrend heeft ons eigenlijk geen windeieren gelegd. De geschiedenis van deze twee dranken is onlosmakelijk verbonden met elkaar en iedereen die zich erin verdiept, komt daarop uit. Daarmee heeft jenever ook aan populariteit gewonnen.”
Do it yourself
Wil je thuis ook cocktails maken met jenever, dan heeft Ivar enkele tips. “Cocktails als tom collins of gin fizz waren oorspronkelijk met jenever, maar ook in alle andere klassieke en moderne gincocktails kan je eigenlijk makkelijk je gin vervangen door jenever. In combinatie met tonic zou ik het niet meteen aanraden, maar met ginger ale of grapefruit soda krijg je meteen een eenvoudige maar heerlijke mixer. Vatengerijpte jenever leent zich meer om whisky mee te vervangen in recepten.”
Wil je zelf meer ontdekken over jenever en het oudste cocktailmerk ter wereld? Bezoek dan de House of Bols Cocktail & Genever Experience in Amsterdam of neem een kijkje op de website.
Cocktailrecepten met Bols likeuren
Het aanbod van Bols is veel groter dan jenever alleen, zo hebben ze ook ontelbaar veel likeuren waarmee je ook de heerlijkste cocktails kan maken. Ivar deelde twee van zijn favoriete recepten met ons, namelijk dat voor de espresso martini en de margarita azul.
Drink je ontzettend graag cocktails, maar is al dat shaken niets voor jou? Neem dan een kijkje naar het aanbod ready to enjoy cocktails. Zo serveer jij op je volgende brunch of aperitiefmoment de lekkerste cocktails, zonder in het zweet te baden.
Espresso martini
Zin in een cocktail, maar ook een opkikkertje nodig? Maak dan deze espresso martini met Bols koffielikeur en Bols vodka. Je bent meteen helemaal klaar voor je brunch of avondje uit.
Ingrediënten
30 ml bols coffee
30 ml bols vodka
10 ml suikersiroop
15 ml espresso
koffiebonen
Klik hier voor de volledige bereiding
Margarita azul
Een vrolijkere cocktail kan je haast niet bedenken. Droom weg van strandvakanties en azuurblauwe oceanen met deze margarita azul met Bols Blue Curacao.
Ingrediënten
30 ml bols blue curacao
45 ml tequila blanco
25 ml vers limoensap
10 ml suikersiroop
1 limoenschijfje
Klik hier voor de volledige bereiding