Bij het openen van een zak chips valt het meteen op: de zak is slechts voor de helft gevuld met chips, de rest lijkt te bestaan uit lucht. Dit roept bij veel consumenten het gevoel op dat ze minder chips krijgen en meer lucht. Maar waarom is dat eigenlijk zo, en waarom vullen fabrikanten de hele zak niet gewoon met chips?
De lucht in een zak chips heeft een belangrijke functie die verder gaat dan je zou denken. Het zorgt ervoor dat de zak zijn vorm behoudt en voorkomt dat de chips breken tijdens transport. Bovendien draagt de lucht bij aan het behoud van de smaak en krokantheid van de chips. Deze lucht is geen gewone lucht, maar stikstof, die helpt om de chips langer vers te houden.
Minder chips in de zak?
Hoewel de lucht in de zak een praktische rol speelt, blijft de inhoud van zo’n zak chips voor veel mensen toch teleurstellend. Dit gevoel wordt versterkt door het fenomeen ‘krimpflatie’ of ‘shrinkflation’. Bij krimpflatie verkleinen fabrikanten de inhoud van een product zonder de prijs te verlagen, of ze verhogen de prijs zelfs, waardoor consumenten in feite meer betalen voor minder.
Uit onderzoek blijkt dat krimpflatie de afgelopen jaren een reëel probleem is geworden. Voedingsproducenten hebben te maken met stijgende kosten voor grondstoffen en energie. In plaats van de prijs van hun producten te verhogen, kiezen fabrikanten er vaak voor om de hoeveelheid chips te verminderen, zodat de winkelprijs gelijk blijft. Hierdoor lijkt het alsof er meer lucht in de zak zit, terwijl er in werkelijkheid minder chips zijn.
Je wordt niet om de tuin geleid
Hoewel je als consument minder chips krijgt, word je niet misleid. Je betaalt namelijk voor het nettogewicht van de chips, niet voor de lucht in de zak. Fabrikanten zijn verplicht om het aangepaste gewicht op de verpakking te vermelden wanneer ze de inhoud verminderen.
Toch betekent dit niet dat alle fabrikanten zich hieraan houden. In sommige gevallen bevatten chipsverpakkingen tot wel 20 procent minder chips dan voorheen, om prijsstijgingen te compenseren. De meeste producenten passen hun verpakkingen echter correct aan, en producten van fabrikanten die dat niet doen, verdwijnen simpelweg uit de schappen.
Prijsstijgingen
Hoewel fabrikanten verplicht zijn om het nieuwe gewicht op de verpakking te zetten, valt dit vaak nauwelijks op. De meeste consumenten houden immers niet bij hoeveel gram er vorig jaar nog in een zak zat. Fabrikanten communiceren veranderingen in gewicht zelden actief, tenzij het in hun voordeel werkt, zoals bij acties met “30 procent gratis”.
De consument blijft uiteindelijk betalen voor de werkelijke hoeveelheid chips in de zak, niet voor de lucht
Het beeld dat consumenten de enige slachtoffers zijn van prijsstijgingen klopt echter niet volledig. Ook producenten en retailers lijden onder de hogere kosten en passen de hoeveelheden in hun verpakkingen aan om deze financiële druk te verdelen. Het is dus geen gemakkelijke oplossing, noch voor de consument, noch voor de fabrikanten.
Hoewel de lucht in een zak chips in eerste instantie misschien onnodig lijkt, heeft deze een belangrijke functie in het beschermen en behouden van de chips. Krimpflatie en stijgende kosten maken het plaatje complexer, maar de consument blijft uiteindelijk betalen voor de werkelijke hoeveelheid chips in de zak, niet voor de lucht.