Stel je voor dat je een Guiness kunt gaan drinken op dezelfde plek waar Ierse vrijheidstrijders hun revolutionaire plannen smeedden? Dat je een traditionele stoverij kunt gaan eten in een herberg waarvan de oprichtster maar ternauwernood aan de brandstapel wist te ontsnappen? Dat je een gastronomisch diner kunt genieten in een grot-kelder waar ooit de rechterhand van Karel De Grote heeft gegeten?
Wel, dat kan. Wij snuisterden in de geschiedenis van de gastronomie op zoek naar de oudste restaurants ter wereld. Of het nu écht de oudste zijn, laten we in het midden – we zullen er echt wel een paar over het hoofd gezien hebben. Maar dat elk van de restaurants en herbergen in deze lijst een rijke geschiedenis met zich meedraagt, daar zijn we wél van overtuigd.
5 – Kyteler’s Inn, Kilkenny – Ierland
1324
De herberg dankt zijn naam aan de oprichtster en eerste eigenares, Dame Alice de Kyteler. Zij trouwde vier keer, werd even vaak weduwe, en verwierf daardoor een fortuin, maar ook veel vijanden. Die beschuldigden haar van hekserij, maar voor het vonnis – dood op de brandstapel – kon voltrokken worden, wist ze te ontkomen naar Engeland. De herberg werd geconfisqueerd, maar bleef wel bestaan. Halfweg de vorige eeuw zag het er even naar uit dat de Kyteler’s Inn zou worden afgebroken worden, maar investeerders brachten voldoende geld samen voor de nodige restauratiewerken. Naar verluidt was de herberg ten tijde van Dame Alice al een vrolijk oord, met muziek, bier en lekker eten en dat is vandaag nog steeds zo. Geen stijf restaurant, maar een gezellige eettent waar Ierse streekgerechten (pasteien, Irish stew, steaks, bacon & cabbage…) rijkelijk weggespoeld met het plaatselijke bier.
Kyteler’s Inn, St Kieran’s Street – Gardens – Kilkenny – Ierland – Tel. 00 353 56 772 1064 – www.kytelersinn.com – Alle dagen open
4 – Bratwursthäusle, Nürnberg – Duitsland
1313
“De bratwurst is de knisperende spiegel van de Frankische ziel”, zo klinkt het poëtisch op de website. Zoals de naam al doet vermoeden, is dit restaurant gespecialiseerd in braadworst, meer bepaal de authentieke Nürnberger Bratwurst, die precies 15 jaar geleden van de Europese Unie een oorsprongsbenaming heeft gekregen. Rijkelijk laat als je weet dat de bratwurst hier al in 1313 boven een open vuur gegrild werd – dat beweren ze daar toch zelf. Het restaurant beschikt over een eigen beenhouwerij waar de braadworsten worden gemaakt. Het Bratwursthäusle ligt pal in het historische centrum van Nürnberg, in de schaduw van de St.-Sebalduskerk en het oude Rathaus en mocht illustere namen als de 16de eeuwse kunstschilder en kopergraveerder Albrecht Dürer onder z’n stamgasten rekenen. Verwacht hier geen gastronomische verfijning, maar hartverwarmende comfort food, met een stevige pul bier geserveerd door een rondborstige dame in dirndljurk.
Behringer’s Bratwursthäusle, Rathausplatz 1 – 90403 Nürnberg – Tel. 00 49 911 227 695 www.die-nuernberger-bratwurst.de – Alle dagen open
3 – Gasthof Sternen, Wettingen – Zwitserland
1230
Deze herberg is ondergebracht in Wettingen Kloster, een oude abdij die zelf nog een stuk ouder is dan het Gasthof zelf. De herberg was aanvankelijk bedoeld voor de familieleden van monnik die hun broer, zoon, neef of wat dan ook kwamen bezoeken. Vandaag telt het Gasthof twee restaurants: de Stella Maris Stube en de Klostertavern. Daar waar in Stella Maris Stube een moderne, lichte keuken met wereldinvloeden wordt geserveerd (denk aan de pikante Thaise Thom Yam-soep), wordt in het Klostertavern vooral de kaart van de Zwitserse streekgerechten getrokken.
Gasthof Sternen, Klosterstrasse 9 – 5430 Wettingen, Zwitserland – Tel. 00 41 56 427 14 61 – www.sternen-kloster-wettingen.ch
2 – The Brazen Head, Dublin – Ierland
1198
Niet écht een restaurant, maar een pub waar méér dan alleen maar een krok uit het vuistje kan gegeten worden, dus nemen we het mee op in het overzicht. De kok serveert traditionele en hedendaagse gerechten. Vooral de rundstoverijen (met Guiness, of wat dacht u) en meer bepaald de Irish stew, alles gepresenteerd als eenpansgerecht en een ruim aanbod visgerechten en schaal- en schelpdieren zijn populair.
Ierse beroemdheden als (schrijver) James Joyce, (revolutionair) Robert Emmett en (muzikant) Van Morrison zijn hier te gast geweest. Elke avond livemuziek.
The Brazen Head, 20 Bridge Street Lower – Dublin 8 – Tel. 00 353 1 677 9549 – www.brazenhead.com – alle dagen open
1 – St. Peter Stiftskeller, Salzburg – Oostenrijk
803
Hoe oud het restaurant in de oude Sint-Pietersabdij precies is, is niet duidelijk. In 803 werd het voor het eerst vermeld in geschriften van een zekere Alkuin von York, een adviseur van Karel De Grote. Uiteraard is de abdij in de afgelopen 1200 jaar vaak gerenoveerd, maar twee van de elf (!) gelagzalen (elk met een eigen thema) zijn authentiek, omdat de ruimte in de rots werd uitgehouwen.
Trotse houder van een 15/20 GM-score. De kaart vermeldt naast streekgerechten als Tafelspitz en Salzburger Nockerln ook mediterrane gerechten en gerechten uit de wereldkeuken. Elke week is er een Mozart-dinner, waarbij muzikanten in 18de eeuwse kledij, muziek van de meest bekende Salzburger ooit brengen.
St. Peter Stiftskulinarium, Sankt-Peter-Bezirk ¼ – 5020 Salzburg, Oostenrijk – Tel. 00 43 662 841 268 – www.stpeter.at – Geen sluitingsdagen
WILD CARD
Gasthof zum Goldenen Sternen, Bazel – Zwitserland
Hoewel het hotel-restaurant ‘pas’ in 1349 werd opgericht, en dus nog wel wat andere zaken voor zich moet dulden, krijgen ze van ons een wild card. Toen in 1964 de straat waarin het Gasthof gevestigd was, verbreed moest worden, werd Gasthof zum Goldenen Sternen baksteen per baksteen afgebroken om 10 jaar later nauwgezet weer herbouwd te worden. Met dezelfde stenen en volgens hetzelfde bouwplan.
Gasthof zum Goldenen Sternen, St. Alban-Rheinweg 70 – 4052 Bazel – Zwitserland – Tel. 00 41 61 272 1666 – www.sternen-base.ch – alle dagen open
Close but no cigar
1340 – Landgasthof Löwen, Heimiswil – Zwitserland
1345 – La Couronne, Rouen – Frankrijk
1348 – Haus zum Rüden, Zurich – Zwitserland
1354 – Zum Weinberg – Duitsland
1364 – Wierzynek – Polen
1368 – Old Crown – Engeland
1371 – Wynhus zum Bären – Zwitserland
1398 – Schnupp – Duitsland
1421 – Zum Franziskaner – Zweden
1465 – Honke Owariya – Japan
1509 – Rother Hirsch – Duitsland
1582 – La Tour d’Argent – Frankrijk
1621 – Zur Letzten Instanz – Duitsland